8 чэрвеня ў гісторыі. Ушанаванне Мухамада. Утварэнне Магілёўскай губерні. Вывяржэнне Лакі. Адкрыта суднаходства па Дняпры.

Cусветны дзень акіянаў (World Oceans Day, з 1992). 

Сусветным акіянам пакрыта ¾ паверхні Зямлі. Таму дакладней нашу планету называць Акіян, а не Зямля. Большасць вучоных падзяляюць сусветны акіян на 5 частак: Ціхі (самы вялікі, больш за ўсё сухазем’е, 180 млн. кв. км), Атлантычны, Індыйскі, Паўночны Ледавіты, Паўднёвы Ледавіты. Але, напрыклад у ЗША, падзел іншы: Паўночны і Паўднёвы Ціхія, Паўднёвы і Паўночны Атлантычныя, Індыйскі, Паўночны і Паўднёвы Ледавітыя. 

У школах Беларусі вучаць, што акіянаў чатыры: Ціхі, Атлантычны, Індыйскі, Паўночны Ледавіты. Усе воды Беларусі належаць да басейна Атлантычнага акіяна.

632 год. У Медыне памёр Мухамад (Магамет, 571-632).

Прарок, заснавальнік Ісламу, арабскі рэлігійны і палітычны дзеяч. 

Перад смерцю даў волю рабам, раздаў грошы і зброю бедным. Быў пахаваны ў доме сваёй любімай жонкі Аішы. Дом увайшоў у храмавы комплекс першай мячэці Масджыд ан-Набі, які стаў  другой пасля Каабы ў Меке мусульманскай святыняй. У Медыне прарок надыктаваў значную частку Карана. 

На Беларусі мусульмане жывуць больш за 600 гадоў. Першымі прадстаўнікамі ісламу сталі татары ў XIV-XVI стагоддзях. На сёння мусульман у краіне больш за 30 000 чалавек.

Саборная мячэць у Мінску.

1772 год. У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай утворана Магілёўская губерня.

У яе склад увайшлі Магілёўская, Мсціслаўская, Аршанская, Рагачоўская правінцыі.

У 1777 годзе  губерня была падзеленая на 12 паветаў. У 1778-1802 гадах замест губерні існавала Магілёўскае намесніцтва, якое ў 1796 годзе ўвашло у склад Беларускай губерні. 

Адноўлена губерня ў 1802 годзе. 11 ліпеня 1919 года губерня была скасаваная, 9 яе паветаў увайшлі ў Гомельскую губерню, Мсціслаўскі павет перададзены Смаленскай, Сенненскі – Віцебскай губерням. 

У 1897 годзе тэрыторыя губерні складала 42 134 квадратныя вярсты, насельніцтва – 1 708 тысяч чалавек.

1783 год. Вулкан Лакі ў Ісландыі пачаў сваё васьмімесячнае вывяржэнне.

Даўжыня лававага струменя, які выліўся з 25-кіламетровай расколіны, перавышала 130 км, а пляц, заліты ім, склаў 565 км². 

У паветра падняліся клубы атрутных злучэнняў фтору і дыяксіду серы, якія загубілі больш за 50% пагалоўя жывёлы ў Ісландыі (загінула прыкладна 11 000 галоў буйной рагатай жывёлы, 200 000 авечак, 30 000 коней, а таксама амаль усе птушкі і мноства рыб). 

Вулканічны попел засыпаў часткова ці цалкам пашы на большай частцы тэрыторыі вострава. Пачаўся голад. Загінула каля 10 000 тысяч чалавек (20% насельніцтва Ісландыі). Дадзенае вывяржэнне лічыцца адным з самых пагібельных за апошняе тысячагоддзе і самым буйным лававым вывяржэннем за гістарычны час. Перыяд, які рушыў за вывяржэннем, вядомы як “бедства ў смузе”. Вывергнуты вулканам тонкі попел хутка дабраўся да Еўропы, а 1 ліпеня 1783 года яго заўважылі нават у Кітаі. На працягу наступных 2-3 гадоў тэмпература паветра ў Паўночным паўшар’і знізілася на 1,3 ºC, што прывяло да неўраджаю і голаду ў многіх еўрапейскіх краінах, у тым ліку Вялікім княстве Літоўскім.

Кратары Лакі.

1922 год. Нарадзіўся Уладзімір Белы (1922-1994).

Беларускі вучоны ў галіне матэрыялазнаўства, акадэмік АН БССР, доктар тэхнічных навук, прафесар, Заслужаны вынаходнік, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР, заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі БССР.

Быў рэктарам Гомельскага і Беларускага дзяржаўных ўніверсітэтаў. Аўтар 350 вынаходак, атрымаў 20 патэнтаў ЗША, Англіі, ФРГ, Японіі, Італіі, Францыі, Швецыі і іншых краін.

Імя вучонага прысвоена Інстытуту механікі металапалімерных сістэм і скверу перад інстытутам у Гомелі.

1947 год. Упершыню адкрылася суднаходства па ўсяму Дняпру ад Смаленска да Чорнага мора.

Працягласць суднаходства 2201 км, у тым ліку па тэрыторыі Беларусі 595 км. 

У 1951-1990-х гадах па Дняпры ажыццяўляліся перавозкі не толькі будаўнічых, лясных матэрыялаў, збожжа, але і крыварожскай жалезнай руды да Брэста (па прытоку – Прыпяці), а потым у ГДР і сілезскага вугаля з Польшчы ў адваротным накірунку. Зараз, у сувязі з абмяленнем рэчышча, з эканамічнымі праблемамі на тэрыторыі краіны, суднаходства ажыццяўляецца толькі ў раёне Магілева, на мяжы з Украінай, у асноўным па Дняпроўска-Бугскаму і Мікашэвіцкаму каналах і прытоку Дняпра – Прыпяці, у нізоўях Сожа – прытока Дняпра. Грузазварот рачнога транспарту складае менш за 0,1%.

1947 год. Заснаваны магілёўскі ўнівермаг.

Першапачаткова размяшчаўся на першым паверсе будынка былога гатэля «Дняпро» – на рагу вуліцы Першамайская і Кааператыўнага завулка. Магілёўцы, якія жылі ў тыя часы, з задавальненнем наведвалі тры секцыі – абутковую, галантарэйна-парфумерную і тэкстыльную. У 1960 годзе ЦУМ атрымаў прапіску ў новым будынку па вуліцы Першамайская, 61, а яшчэ праз 20 гадоў ён пашырыўся за кошт прыбудаванага новага будынка з боку аптэкі №1.

У 1947-1990-х гадах універмаг па праве лічыўся «ўзорным інстытутам савецкага культурнага гандлю». Любы прыезджы госць імкнуўся пабываць тут, прагуляцца па аддзелах, нібы па музеі, бо ЦУМ да таго ж быў сапраўдным адлюстраваннем беларускай прамысловасці і прызнаным увасабленнем апошніх павеваў моды.

1956 год. Памёр Язэп Фарботка (1893-1956).

Беларускі паэт, літаратуразнавец, перакладчык, акцёр, удзельнік грамадска-палітычнага руху Беларусі і Украіны пачатку ХХ стагоддзя.

У 1918 годзе быў кансультантам і кіраўніком справамі беларускай дэлегацыі на перамовах з Украінскай Народнай Рэспублікай, дзе абмяркоўваліся вайскова-палітычныя пытанні і эканамічнае супрацоўніцтва Беларусі і Украіны. З яго удзелам у Кіеве была створаная сумесная гандлёвая палата, Беларуска-Украінскае Таварыства Збліжэння. З’яўляўся супрацоўнікам літаратурна-асветніцкага аддзела Наркамасветы Літоўска-Беларускай ССР, адміністратарам Беларускага тэатра ў Мінску выкладаў заалогію ў Віленскім універсітэце кандыдат навук. У 1922 г. пра Фарботку згадвае Я. Карскі ў трэцім томе «Беларусаў».

1967 год. У  Мікалаеўшчыне адкрыты філіял мінскага музея Якуба Коласа.

Акрамя гэтага, філіялы знаходзяцца ў Стаўбцоўскім раёне: у Акінчыцах, Смольні, Альбуці. Сядзіба Акінчыцы, дзе з’явіўся на свет Якуб Колас, цяпер уваходзіць у рысу горада Стоўбцы. 

За 5 км ад Стоўбцаў знаходзіцца сядзіба Альбуць, дзе будучы пісьменнік жыў з сям’ёй ад 1890 года і якую ён апісаў у паэме «Новая зямля» пад назвай «Парэчча». За некалькі кіламетраў, у Смольні, жылі маці, дзядзька, браты і сёстры літаратара. Менавіта тут у 1912 годзе ўпершыню сустрэліся Якуб Колас і Янка Купала. Хутар Ласток, дзе захаваўся аўтэнтычны дом, у якім з 3 да 8 гадоў жыў Якуб Колас, аддзяляе ад Смольні каля 8 км. Тут захаваліся дом, хлеў, гумно – усе яны стаяць з тых часоў, калі тут жыла сям’я Міцкевічаў. Адзін з пакояў дома аддадзены пад музейныя экспанаты. 

У 1990 годзе ў в. Пінкавічы Пінскага раёна запрацаваў яшчэ адзін музей Якуба Коласа. На жаль, Магілёўшчына не мае ніводнага помніка Якубу Коласу.

1968 год. Пайшоў з жыцця Міхал Самбікін (1878-1968).

Этнічны беларус, фізіка-географ, буйны беларускі, рускі і ўкраінскі метэаролаг, прафесар, член геаграфічнага таварыства, член–карэспандэнт Геафізічнай Абсерваторыі Пецярбургскай Акадэміі навук, удзельнік экспедыцый па барацьбе з засухамі, замаразкамі.

Загадчык кафедры метэаралогіі Беларускага сельскагаспадарчага інстытута (Горкі), прафесар кафедры фізічнай геаграфіі Магілёўскага педінстытута. 

8 ліпеня 1941 года, калі немцы захапілі чыгуначную станцыю Пагодзіна (Горкі), 63-х гадовы прафесар з некалькімі супрацоўнікамі БГСГА пешшу пагнаў статак з 130 галавамі элітнага быдла на ўсход. Пад час месячнага 1 100 км пераходу, пад пастаяннымі авіяналётамі ворага, загінулі толькі 4 коровы).

1985 год. Прысвоена званне “Ганаровы грамадзянін Магілёва” Аляксандру Разумаву (1909-2003).

Герой Савецкага Саюза, палкоўнік, які праявіў гераізм пры вызваленні г. Чавусы, пры фарсіраванні рэк Бася, Раста, Дняпро, а полк пад яго камандаваннем 28 чэрвеня 1944 года адным з першых уварваўся ў Магілёў і знішчыў у вулічных баях больш за 1 000  гітлераўцаў, узяў у палон 440 салдат і афіцэраў, уключна 2 генералаў.

Аляксандр Кірылавіч Разумаў – Вікіпедыя

2022 год. Памёр Серж Мінскевіч (Мыцько, 1969-2022).

Беларускі паэт і перакладчык. Кандыдат філалагічных навук.

Працаваў літкансультантам газеты «Пераходны ўзрост», у акадэмічных Інстытуце гісторыі (удзельнік археалагічных экспедыцый), Інстытуце літаратуразнаўства імя Янкі Купалы.

Адзін з арганізатараў і ўдзельнікаў літаратурна-мастацкага руху “Бум-Бам-Літ”.

Аўтар вершаў, перакладаў, прозы, сатыры, якія друкаваліся ў «Крыніцы»,  «Чырвоная змена»,  «Літаратура і мастацтва», часопісах «Маладосць», «Зрок», «Маладосць», «Першацвет», у літаратурных альманахах, зборніках

Займаўся бардаўскай песняй, рок-музыкай. Быў музыкам, спеваком, аўтарам песень у рок-гурце «Жах». Пісаў электронную музыку. На радыё ставіліся ягоныя радыёпастаноўкі фантастычных і гумарыстычных апавяданняў. Узнагарджаны прызам «За развіццё беларускай аўтарскай песні» на фестывалі «Бардаўская восень» (Бельск Падляскі, 1996).

Стыпендыят Міністэрства культуры і нацыянальнай спадчыны Польшчы «Gaude Polonia».

Перакладаў з польскай А. Міцкевіча, Ю. Славацкага, Я. Івашкевіча, С. Мрожака, С. Лема і іншых, з англійскай.

У магілёўскім конкурсе сыроў перамаглі гатункі, якіх не купіць

У Магілёве прайшоў конкурс прафмайстэрства “Сырная карона”. 

Конкурс праводзіўся сярод філіялаў ААТ “Бабушкіна крынка”, якія вырабляюць сыры. 

У спаборніцтве прынялі ўдзел калектывы філіялаў “Асіповіцкі”, “Мсціслаўскі”, “Слаўгарадскі” і бялыніцкі цэх – паведамляе mogilevnews.

На дэгустацыю ў трох намінацыях і ў галасаванні на прыз сімпатый гледачоў было прадстаўлена 12 найменняў сыроў.

У намінацыі “Сыры расійскай групы”

1 месца заняў сыр “Рускі экстра” 42% (Асіповічы). 2 месца – сыр “Дон Леон” з водарам топленага сыру 50% (Мсціслаў),

3 месца падзялілі сыры “Tilsiter” (Слаўгарад) і “Князь Уладзімір” (Бялынічы).

У намінацыі “Сыры з тэрмінам паспявання 60-90 сутак”: 1 месца – сыр “Магутны леў” (Асіповічы); 2 месца – сыр “Гройцэр” экстра (Слаўгарад); 3 месца – сыр “Грувер” (Слаўгарад).

У намінацыі “Сыры з тэрмінам паспявання больш за 90 сутак” 1 месца ўзяў сыр “Мсціслаў Вялікі” (Мсціслаў).

Гран-Пры заваяваў сыр «Пармізана дэ Люкс» (Асіповічы).

Прыз сімпатый гледачоў заваявала “Снежная каралева” з густам пламбір 45%, які вырабляе цэх па вытворчасці сыроў г. Бялынічы.

Цікава, што абсалютную большасць з гэтай прадукцыі жыхары рэгіёна не могуць набыць, бо яна абмінае гандлёвыя кропкі Магілёва і вобласці і ідзе на экспарт.

Дзень у гісторыі. 24 студзеня. Дзень эскімо. Землятрус у Чылі. Першы міжгародны аўтобус МАЗ. Нарадзіўся Юрый Тарыч. Памёрлі Уінстан Чэрчыль, Міхал Анемпадыстаў.

Міжнародны дзень эскімо (International Eskimo Pie Day). 

“Салодкае” свята ўстаноўлена таму, што ў гэты дзень у 1922 годзе амерыканец Хрысціян Нэльсан атрымаў патэнт на эскімо.

Нешта падобнае на марожанае вядома з часоў Старажытнай Грэцыі: астуджаная садавіна з дробна наструганым салодкім лёдам, замарожаныя сіропы, адвары і сокі, шчарбеты і фруктовы лёд. Гіпакрат для ўмацавання здароўя рэкамендаваў яго пацыентам.

Рэцэпт блізкага да сучаснага марожанага ў Еўропу ў 1295 годзе прывёз Марка Пола.

Сапраўднае марожанае сталі гатаваць пры двары Кацярыны Медычы.

У 1649 годзе з’явілася ванільнае марожанае французскага кулінара Жэрара Тырсена. 

Вафельны ражок запатэнтаваны ў 1903, брыкетыкі эскімо – у 1920 годзе.

Па адной з версій, слова “эскімо” прыйшло ад французаў, якія так звалі дзіцячы камбінезон, падобны на эскімоскі гарнітур: марожанае, што “апранутае” у шакаладны “камбінезон”. У 1919 годзе Х. Нэльсан пакрыў шакаладнай глазурай брыкет марожанага і назваў яго Eskimo Pie (піражок эскімоса). 

Сучасны выгляд эскімо на палачцы набыло толькі ў 1935 годзе.

У БССР эскімо сталі выпускаць у прамысловых маштабах ў 1936 годзе на Мінскім малочным камбінаце. Да гэтага працавалі невялікія вытворчыя арцелі, у тым ліку ў Магілёве, Чавусах. Напрыклад, у Чавускім парку (у той час – “Бульвар”), яшчэ на пачатку 1930-х можна было набыць эскімо ў “саматужнікаў” па 5 капеек (заробак настаўніка пачатковай школы тады складаў 35 рублёў). Наркам харчавання СССР А. Мікаян лічыў, што савецкі грамадзянін павінен з’ядаць за год не менш як 5 кг марозіва.

Зараз у краіне 39 вытворцаў марожанага. Беларусы у год спажываюць каля 6 кг марозіва (у свеце – 21).

Міжнародны дзень адукацыі (International Day of Education, з 2019 года). 

Прызначаны Генеральнай Асамблеяй ААН. У гэтым годзе праходзіць пад дэвізам “Інвеставаць у людзей, надаваць прыярытэтную ўвагу адукацыі”. Адукацыя – права кожнага чалавека. ААН прызнае вартасць адукацыі для дасягнення ўстойлівага развіцця і падкрэслівае, што адукацыя можа павысіць індывідуальную прадукцыйнасць і павялічыць патэнцыял эканамічнага росту, садзейнічаць выкараненню галечы і голаду, садзейнічаць здароўю і гендэрнай роўнасці.

Аднак, паводле звестак ААН, цяпер 244 мільёны дзяцей і падлеткаў не наведваюць школу, 617 мільёнаў не валодаюць элементарнымі навыкамі чытання і матэматыкі. Міграцыя і вымушанае перамяшчэнне таксама аказваюць негатыўнае ўздзеянне на атрыманне адукацыі.

Аксіння і Фядос (народны каляндар).

Аксіння дарогу перамяце, а корм падмяце.

Калі на Фядоса цёпла, то вясна будзе ранняй, але дажджлівай.

Адліга абяцае зацяжную вясну.

Сцюжа – да позняга і цяжкага пасева ярыны хлябоў.

Фядосава цяпло – на раннюю вясну пайшло.

Бойся студзеньскай вясны. Хілая зіма – жывучая. Цёплыя дні студзеня нядобрым адгукаюцца.

Надвор’е дня ўказвае на надвор’е лістапада.

1582 год. Вольны горад-дзяржава Рыга далучаны да Рэчы Паспалітай. 

Гэта адбылося паводле Ям-Запольскага перамір’я, якое замацавала перамогу Рэчы Паспалітай і Швецыі ў Лівонскай вайне з Масковіяй. 

У Рэчы Паспалітай Рыга захавала асаблівыя прывілеі – Рыжская ландфагтыя. Горад кантраляваў Рыжскую патрыманіяльную акругу ў 750 км², працягваў чаканіць уласную манету, тут канчаткова зацвердзілася лютэранства. 

Далучэнне да каталіцкай дзяржавы выклікала доўгія Каляндарныя беспарадкі 1583-1589 гадоў, калі Рыжскі рат па ўказе польскага караля паспрабаваў увесці новы грыгарыянскі каляндар.

1885 год. У Полацку нарадзіўся Юрый Тарыч (Аляксееў). 

Беларускі і расійскі кінарэжысёр, сцэнарыст, заснавальнік беларускага кіно. Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР.

У 1905 годзе як член Варшаўскай ваенна-рэвалюцыйнай арганізацыі быў высланы ў в. Тара Табольскай губерні. Адсюль і псеўданім – Тарыч.

У кінематографе з 1914 года, калі напісаў сцэнарый фільма «Трагедыя сям’і Набатавых».

У 1926 годзе сумесна з Я. Івановым-Барковым зняў першы беларускі мастацкі фільм «Лясная быль» па аповесці М. Чарота «Свінапас».

Працаваў на студыі «Савецкая Беларусь», дырэктарам і мастацкім кіраўніком «Манголкіно» (1943-1945), супрацоўнічаў з “Беларусьфільм”.

Сцэнарыст і рэжысёр 20 кінафільмаў.

Памёр 21 лютага 1967 года ў Маскве.

1901 год. Нарадзіўся Янка Шутовіч

Беларускі літаратуразнавец, выдавец.

Быў членам Беларускага студэнцкага саюза, рэдактарам часопісаў «Студэнцкая думка», «Калосьсе», «Шлях моладзі», працаваў карэктарам у беларускай друкарні імя Ф. Скарыны і ў Беларускім інстытуце гаспадаркі і культуры, настаўнікам, загадчыкам Беларускага музея ў Вільні (1941-1944).

За актыўную дзейнасьць у справе беларускага нацыянальнага адраджэння быў зняволены ў лагеры Бяроза-Картуская (1939). У 1944 годзе арыштаваны НКДБ. Вязень ГУЛАГу, ссыльны.

Пасля ссылкі, з 1957 года працаваў у Віленскім дзяржаўным мастацкім музэі, у часопісе «Полымя».

Аўтар перакладаў твораў літоўскіх і беларускіх пісьменнікаў. Адшукаў у архіве рукапіс рамана-хронікі М. Гарэцкага «Віленскія камунары», знайшоў дзённік А. Станкевіча.

Памёр 9 снежня 1973 года ў Вільні.

Фота: Магіла Яна Шутовіча ў Павільнісе (Павіленскія могілкі), Вільня, 2021

1905 год. Нарадзіўся Фёдар Дамінікоўскі. 

Беларускі географ, геолаг, кандыдат сельскагаспадарчых навук.

Скончыў Варонежскі ўніверсітэт, быў сакратаром беларускага студэнцкага зямляцтва ў Варонежы. 

Працаваў у Беларускім доследым інстытуце сельскай і лясной гаспадаркі, ва Усесаюзным інстытуце сельскай гаспадаркі ў Саратаве, маскоўскім Інстытуце паўночнай зерневай гаспадаркі, загадчыкам кафедры геалогіі і глебазнаўства БДУ (з 1943), вучоным сакратаром Савета ўніверсітэта. 

Даследчык гісторыі навукі і культуры Беларусі, аўтар больш як 200 артыкулаў біябібліяграфічнага слоўніка «Выдатныя дзеячы беларускай зямлі» (1945-1947), вялікай колькасці артыкулаў для часопіса “Беларусь”.

Памёр 8 красавіка 1949 года ў Мінску.

1911 год. Памёр Аляксандр Аскерка. 

Удзельнік паўстання К. Каліноўскага. публіцыст, выдавец беларускамоўнага буквара-катэхізіса «Элементаж для добрых дзетак-каталікоў».

Скончыў Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт. Служыў у грэнадзёрскім палку імя караля Фрыдрыха-Вільгельма, паручнік.

Вылучаўся ліберальнымі поглядамі, быў прызначаны мінскім губернатарам у камітэт па падрыхтоўцы сялянскай рэформы, працаваў у рэдакцыйных камісій па рэформе у Санкт-Пецярбургу, Вільні, у Віленскай археалагічнай камісіі.

Пад час паўстання 1863-1864 гадоў быў начальнікам Вільні, памочнікам К. Каліноўскага. Арыштаваны 12 чэрвеня 1863 года, прыгавораны да смяротнага пакарання, замененага на 15 гадоў сібірскай катаргі.

Па вяртанні з катаргі, з 1872 года рэдагаваў варшаўскі часопіс «Ateneum».

У 1882-1885 гадах пабудаваў драўляную вілу «Падгор’е» (Podgórze), частку пакояў якой здаваў пад санаторый. У гэтым доме пабыло нямала знакамітых людзей, у іх ліку паэт А. Адынец, ветэраны паўстання.  

Апошнія гады жыцця правёў у малодшай дачкі – Марыі ў маёнтку Відзы Лаўчынскія каля Браслава. Там жа і пахаваны недалёка ад магілы генерала Томаша Ваўжэцкага – другога пасля Т. Касцюшкі галоўнакамандуючага войск ВКЛ (1794).

1931 год. У в. Мокрае Быхаўскага раёна нарадзіўся Міхась Мушынскі. 

Гісторык беларускай літаратуры беларускі крытык, літаратуразнавец, тэкстолаг, член-карэспандэнт НАН Беларусі, доктар філалагічных навук, прафесар.

Выдаў звыш 340 навуковых прац, у тым ліку 12 індывідуальных і 31 калектыўных манаграфій. Сярод іх – “Шляхі развіцця беларускай савецкай прозы”, “Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры”.

Памёр 8 чэрвеня 2018 года.

1939 год. Пры землятрусе ў Чылі загінула болей за 50 000 чалавек. 

Рэкордны па колькасці ахвяр землятрус на тэрыторыі Чылі. 

Больш за ўсё пацярпелі гарады Чыльян і Кансепсьён, аднак разбурэнні і ахвяры былі практычна ва ўсіх правінцыях Паўднёвага Чылі. Магнітуда па розных ацэнках складала ад 7,8 да 8,8. 

Чыльян адчуваў наступствы моцных землятрусаў у 1751, 1835, 1939, 1953, 1960 і 2010 гадах, але менавіта землятрус 1939 года стаў найбольш трагічным.

1965 год. Памёр Сэр Уінстан Леанард Спэнсэр-Чэрчыль. 

Брытанскі дзяржаўны дзеяч, прэм’ер-міністр (1940-1945, 1951-1955), гісторык, пісьменнік, мастак. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры. Найвялікшы лідар ваеннага часу ў ХХ стагоддзі, адзін з самых уплывовых людзей у гісторыі Вялікабрытаніі. Першы ў свеце ганаровы грамадзянін ЗША.

Афіцэр, ваенны карэспандэнт, сведка ваенных дзеянняў у Брытанскай Індыі, Судане, Другой англа-бурскай вайне.

Да Першай сусветнай вайны займаў пасады міністраў гандлю, унутраных спраў, першага лорда адміралцейства, камандзіра 6-га батальёну Каралеўскіх шатландскіх стралкоў на Заходнім фронце. 

У міжваенны перыяд – міністр па ўзбраенні, міністр авіяцыі, канцлер казначэйства.

Пасля пачатку Другой сусветнай вайны – першы лорд адміралцейства, прэм’ер-міністр. Яго катэгарычная адмова разгляду варыянтаў паражэння, капітуляцыі або кампраміснага міру натхнілі брытанскі супраціў.

Антыкамуніст, адзін з галоўных ініцыятараў інтэрвенцыі Антанты ў Расію, але ўжо 22 чэрвеня 1941 года заявіў аб падтрымцы СССР.

5 сакавіка 1946 года Чэрчыль вымавіў вядомую Фултанскую прамову, ад якой часам пачынаюць адлічваць час халоднай вайны.

1971 год. Памёр Уладзімір Уладамірскі. 

Беларускі акцёр, другі ў гісторыі Народны артыст БССР пасля У. Галубка. Народны артыст СССР.

Дзяцінства і юнацтва прайшлі ў Бабруйску.

Працаваў у Другім паказальным тэатры Заходняга фронту ў Бабруйску, Смольным тэатры Петраграда, у мінскім Купалаўскім тэатры.

Стварыў высокамастацкія вобразы ў беларускім рэпертуары.

Зняўся ў фільмах “Кастусь Каліноўскі”, “Хто смяецца апошнім”, “Палеская легенда”, “Наперадзе – круты паварот”.

Быў жанаты на артыстке Кацярыне Азбукінай, сястры адраджэнца Мікалая Азбукіна.

Памёр 24 студзеня 1971 года.

На фота – В.Волкаў. Групавы партрэт дзеячаў беларускага тэатру Г. Глебава, А. Марыкса, У.Уладамірскага (справа). 1959 год

1997 год. Заснаваны філіял Літаратурнага музея Янкі Купалы ў Яхімоўшчыне Маладзечанскага раёна. 

Утвораны па ініцыятыве дырэктара музэя Жанны Дапкюнас і пры спрыянні старшыні калгаса «Яхімоўшчына» Г. Божкі. 

Пасля рэстаўрацыі хаты, ў якой жыў Янка Купала, і падрыхтоўкі экспазыцыі філіял ўпершыню адкрыўся для наведвальнікаў 30 мая 2001 года.

Плошча экспазіцыі больш за 100 м². У двух пакоях размяшчаюцца экспазыцыйныя залы, а трэці пакой-кабінет, дзе жыў Купала – мемарыяльны.

Традыцыйна штогод у Яхімоўшчыне ў дзень нараджэння паэта 7 ліпеня праводзіцца Купальскае свята.

1999 год. На МАЗе выпушчаны першы аўтобус для міжгародных перавозак. 

МАЗ-152 серыйна выпускаўся ў 2000-2014 гадах. Мадыфікацыя МАЗ-152А была больш камфартабельнай, з дадатковымі опцыямі: кандыцыянер, прыбіральня, лядоўня, міні-кухня. Усяго сабрана каля 820 аўтобусаў.

2018 год. Памёр Міхал Анемпадыстаў. 

Беларускі мастак, паэт, дызайнер,  культуролаг, мастацтвазнавец.

Працаваў у жанрах графікі, ілюстрацыі, плаката, фатаграфіі. Быў дызайнерам вядомых лагатыпаў, у тым ліку, кампаніі «Будзьма беларусамі!», рок-фестывалю «Басовішча». Стварыў серыю анімаваных паштовак «Будзьма з беларускімі святамі».

Ілюстратар кніг, альбомных вокладак для CD-дыскаў гуртоў «N.R.M.», «Партызанская школа».

У сваіх фотапрацах засяродзіўся на беларускай гародніне, каб адкрыць глыбейшае вымярэнне беларускай культуры. Меркаваў, што беларусы, як гародніна, хаваюць цікавыя рэчы ў сабе, не паказваюць іх навонкі – нацыя заглыбленых у сябе людзей: выглядаюць звычайна, а ўнутры фантастычныя, пад запэцканай (ад глебы) кажурой бульбы схавана «залатое сонца».

Удзельнік шматлікіх групавых, персанальных выстаў у еўрапейскіх гарадах.

Актыўны стваральнік беларускай рок-паэзіі, у тым ліку, для рок-мюзікла «Народны альбом». Песні на яго вершы выконваюцца гуртамі «Новае Неба», «N.R.M.», «IQ48», спявачкай Касяй Камоцкай.

Удзельнік грамадскай адукацыйнай праграмы «Лятучы ўніверсітэт», чытаў шматлікія лекцыі, у тым ліку, у Магілёве – «Колер Беларусі», «Беларускі стыль», «Межы памежжа».

У 2006 годзе быў абраны «Чалавекам году» па версіі музычнага інтэрнэт-парталу «Тузін Гітоў».