Што можа знайсці ў магілёўскім архіве звычайны магілёвец – расказваем у сусветны дзень архівіста

Дзейнасць архіваў цяжка пераацаніць. Яны – матэрыалізаваная памяць грамадства. Як чалавек без памяці, так і грамадства без архіваў не можа паўнацэнна функцыяваць. Архівы насамрэч даюць вялізныя аб’ёмы інфармацыі па запытах грамадзян і арганізацый. Апошнія гады адным з важных напрамкаў іх дзейнасці з’яўляецца аблічбоўка дакументаў архіўных фондаў, што не толькі спрашчае пошук звестак, але і забяспечвае захаванасць першакрыніц. Але што з таго звычайнаму чалавеку?

Што могуць даць архівы звычайнаму грамадзяніну?

У Магілёве і вобласці працуюць шэраг архіўных устаноў, якія маюць сваю спецыялізацыю. 

Дзяржаўны архіў грамадскіх аб’яднанняў знаходзіцца ў будынку гарвыканкама. Там знаходзяцца не толькі справы пра дзейнасць камсамольскіх і партыйных арганізацый у савецкі час, але і тысячы персанальных спраў камуністаў. Калі вашы сваякі імі былі, то вам сюды для вывучэння гісторыі сваёй сям’і. 

Дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласці знаходзіцца на Рабочым пасёлку па вуліцы Чалюскінцаў. Тут месцяцца справы арганізацый і ўстаноў усіх галін эканомікі і сацыяльнай сферы пераважна пасля 1917 году. Калі вы ведаеце, дзе працавалі вашы продкі, то можаце знайсці і інфу пра іх працу. Часцяком тут шукаюць інфармацыю пра гады працы для пенсій, нават пра прыналежнасць будынкаў для судовых спраў…

Магілёўскі гарадскі архіў размешчаны на вуліцы Маўчанскага д. 52 (былы будынак АТС). Калі арганізацыю, дзе вы працавалі закрылі, то вам сюды. Тут можна знайсці дадзеныя па асабістаму складу і зарплаце для пацверджання стажу працы і афармлення дакументаў для прызначэння пенсіі. 

Архіў Органаў ЗАГС – вул. Першамайская 71, Магілёў (Дом Саветаў). Тут інфармацыя па нараджэнню і датах смерці вашых продкаў. 

Яшчэ працуюць рэгіянальныя архівы ў Бабруйску і Крычаве, якія абслугоўваюць і суседнія раёны. 

Маюцца архівы юстыцыі і КДБ, дзе захоўваецца інфармацыя па крымінальных справах, але яны закрытыя для шараговых грамадзян. 

Кожнае дзейнае прадпрыемства ці ўстанова таксама мае свой архіў. 

А тым часам

100-годдзе дзяржаўнай архіўнай службы Беларусі адзначылі магілёўскія архівісты.

Лепшымі архівістамі Магілёўшчыны з уручэннем дыпломаў прызнаны Аксана Каюшнікава і Марыя Мардэсава. Прынята рашэнне аб перадачы абласному архіву будынка па вуліцы Карла Маркса плошчай 6 тысяч кв.м. Будуць выдзелены сродкі і праведзена сур’ёзная рэканструкцыя будынка для пераезда туды архіва. Гэта доўгачаканая падзея. 

фота з адкрытых крыніц

Дзень у гісторыі. 6 кастрычніка. Сусветны дзень аховы месцаў пражывання. Пачатак працы Вялікага Сойма. Выраб першага трактара “Беларус”

Сусветны дзень аховы месцаў пражывання (з 1979 года). Закліканы прыцягнуць увагу чалавецтва да праблемы захавання асяроддзя абітання фаўны планеты Зямля. 

Чалавек за гісторыю сваёй цывілізацыі знішчыў каля 2-х мільярдаў гектараў землі, якія цяпер сталі пустыняй. 

Калі тэндэнцыі не зменяцца, то праз некалькі пакаленняў «сусветны дзень аховы месцаў пражывання» можа стаць «днём памінання месцаў пасялення».

Штодня з твару Зямлі знікаюць беззваротна больш за 70 відаў фауны і флоры.

Дзень архівіста Беларусі (з 2000 года). 

Зацверджаны ў гонар заснавання першага цэнтралізаванага дзяржаўнага архіва на тэрыторыі краіны — Віцебскага цэнтральнага архіва старажытных актавых кніг (1863 год).

У беларускіх архіўных сховішчах знаходзіцца больш за 12 мільёнаў дакументаў.

Архіўнай справай займаюцца 169 арганізацый. 

У 2006 годзе выйшла першая беларуская энцыклапедыя «Архівісты Беларусі».

1677 год. Памёр Альбэрт Каяловіч. 

Беларускі пісьменнік, палеміст, гісторык  Вялікага Княства Літоўскага. Рэктар Віленскай акадэміі.

Аўтар багаслоўскіх трактатаў, біяграфіяў езуітаў, твораў з гісторыі ВКЛ, «Гісторыі Літвы», «Летапісу Радзівілаў», звестак пра Мінск.

1745 год. Нарадзіўся Францішак Смуглевіч. 

Жывапісец і графік. 

Працаваў у жанры партрэта, аўтар карцін на гістарычныя тэмы, распісваў беларускія цэрквы, касцёлы.

Памёр у Вільні ў 1807 годзе.

1788 год. У Варшаве пачаў працу Чатырохгадовы Сойм, Вялікі Сойм Рэчы Паспалітай.

Працаваў з 6 кастрычніка 1788 па 30 чэрвеня 1792 года. 

Правёў шэраг радыкальных рэформаў у эканамічнай, палітычнай і сацыяльных сферах. 

Найвышэйшае дасягненне – прыняцце канстытуцыі 3 траўня 1791 года.

1809 год. Памёр Францішак Бялінскі. 

Генерал-маёр войска кароннага Рэчы Паспалітай, пісар вялікі каронны, асветнік, прыхільнік усеагульнай адукацыі.

Сябар Адукацыйнай камісіі. 

Падчас паўстання 1794 года – генеральны камісар правіянту і фуражу, галоўны кватэрмайстр войска, кіраўнік  Генеральнага Камісарыяту паўстання.

 

 1876 год. Нарадзіўся Ян Булгак. 

Адзін з піянераў мастацкай фатаграфіі, этнограф, фалькларыст.

Ураджэнец Беларусі. 

Віленскі майстар мастацкай краязнаўчай фатаграфіі, «бацька польскай фатаграфіі».

Яго творчасць лічыцца часткай супольнай культурнай спадчыны Беларусі, Літвы і Польшчы.

Памёр ў 1950 годзе.

1908 год. Нарадзіўся Алесь Мілюць. 

Беларускі паэт.

Асноўныя матывы творчасці — пратэст супраць сацыяльнай і нацыянальнай несправядлівасці, паэтызацыя маральнага самаўдасканалення, апяванне хараства роднага краю.

Загінуў на фронце ў 1944 годзе.

1929 год. Памёр Чэслаў Янкоўскі

Польскі паэт, крытык, публіцыст, гісторык-краязнавец. 

Ураджэнец Беларусі.

Аўтар вершаў, нарысаў, перакладаў, падарожных запісаў, 4-томавага даследавання «Ашмянскі павет», «Этнаграфічная Польшча».

Верагодны аўтар беларускамоўнай лірычнай мініяцюры «Ужо птушкі пяюць усюды», якая прыпісваецца Уладзіславу Сыракомлю.

1953 год. З галоўнага канвеера Мінскага трактарнага завода сышоў першы серыйны трактар «Беларус». 

МТЗ быў заснаваны 29 траўня 1946 года. За сваю гісторыю вырабіў больш за 3 мільёна трактараў. 

Мае за мяжой 22 зборачныя вытворчасці ў 10 краінах Азіі, Афрыкі, Паўднёвай Амерыкі і Еўропы. 

У 1990-я гады кожны 10 трактар у свеце быў “Беларус”. 

1965 год. Нарадзіўся Андрэй Манакоў. 

Доктар геаграфічных навук, прафесар Пскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта. 

Даследчык расійска-беларускага памежжа, беларускай тапанімікі, асаблівасцей насельніцтва Беларусі.