Дзень у гісторыі: 7 жніўня. Беларусы вучаць маскоўцаў друкаваць кнігі, за што трапляюць пад пераслед. Нарадзіліся: дзеяч Беларускай Народнай Рэспублікі Пётр Крачэўскі, літаратуразнаўца Адам Мальдзіс, археолаг, гісторык Алег Трусаў. Памёр класік беларускай літаратуры Максім Танк. У СССР пачалі страляць за «тры каласкі»

1565 год. Беларусы Пятро Мсціславец і Іван Фёдараў (Федаровіч) у Маскве сталі выдаваць «Часоўнік». 

Гэта была іх другая кніга. Першую «Апостал» яны надрукавалі ў Маскве годам раней.

У 1566 друкарам давялося ўцякаць з Масковіі ў Вялікае Княства Літоўскае праз пераслед з боку царкоўных і свецкіх дзеячаў. Разам з тым, Іван Фёдараў лічыцца ў Расіі першадрукаром і асветнікам.

Калі беларусы вучылі маскоўцаў выдавецкай справе, то самі яны на радзіме ўжо мелі кнігі на сваёй нацыянальнай мове. У 1517 годзе Францыск Скарына выдаў першую кнігу «Псалтыр».

1879 год. Нарадзіўся Пётр Крачэўскі.

Палітычны і грамадска-культурны дзеяч.

Удзельнік Усебеларускага з’езда. Па яго разгоне бальшавікамі ўвайшоў у Выканаўчы камітэт Рады Усебеларускага з’езда, а пасля ў Раду Беларускай Народнай Рэспублікі

Арганізатар Усебеларускай канферэнцыі 1921 году ў Празе. Яна асудзіла падпісанне Рыжскай дамовы між Бальшавіцкай Расіяй і Польшчай, якая ўзаконіла захоп Польшчай значнай часткі беларускіх і ўкраінскіх зямель. Права беларускай нацыі на нацыянальна-тэрытарыяльнае самавызначэнне ў этнічных межах было праігнаравана.

На Пражскай канферэнцыі былі пацверджаныя ідэалы незалежнасці Беларусі.

Крачэўскі дамогся ад урада Чэхаславакіі стыпендый для беларускіх студэнтаў. Ён адзін са стваральнікаў Беларускага загранічнага архіва ў Празе, выдавец альманаху «Замежная Беларусь».

Аўтар вершаванай драмы «Рагнеда», вершаў, гістарычных і літаратурных эсэ, перакладаў з рускай, чэшскай і ўкраінскай моў.

1932 год. Нарадзіўся Адам Мальдзіс.

Літаратуразнавец, гісторык, грамадскі дзеяч.

Даследчык гісторыі беларускай культуры і літаратуры XVII-XIX стагоддзяў.

Перакладаў з польскай і балгарскай моў.

Складальнік зборнікаў «Зямля навагрудская, краю мой родны…» і «Пан Тадэвуш» А. Міцкевіча, «Творы» Язэпа Дылы, Рэдактар слоўніка «Беларускія пісьменнікі».

1932 год. У Савецкім Саюзе выдалі пастанову «Аб ахове маёмасці дзяржаўных прадпрыемстваў, калгасаў і кааперацыі і ўмацаванні грамадскай (сацыялістычнай) уласнасці».

Пастанова вядомая яшчэ як «Закон аб трох каласках».

Закон прадугледжваў за крадзеж калгаснай уласнасці расстрэл з канфіскацыяй маёмасці, нават калі памер прысвоенага не перавышаў тых самых трох каласкоў.

Амністыя па такіх справах не прадугледжвалася. Па набыцці законам моцы на палях ставіліся дазорныя вышкі, высылаліся конныя раз’езды і вартавыя з вінтоўкамі.

Гэтай пастановай у юрыдычную практыку СССР было ўведзена паняцце «крадзяжу сацыялістычнай уласнасці» як «злачынства супраць дзяржавы і народу» для перадухілення «масавых крадзяжоў дзяржаўнай і калгаснай маёмасці».

1949 год. Нарадзіўся Генадзь Шкуратаў.

Актор. Заслужаны артыст Беларусі.

Сыграў больш дзясятка роляў у Беларускім нацыянальным драматычным акадэмічным тэатры імя Якуба Коласа, каля 20 – у кіно.

1954 год. Нарадзіўся Алег Трусаў.

Археолаг, гісторык, грамадскі і палітычны дзеяч.

Шматгадовы старшыня Таварыства беларускай мовы імя Францыска Скарыны.

Праводзіў археалагічныя раскопкі ў многіх гарадах, у тым ліку Магілёве і Мсціславе.

Даследчык помнікаў манументальнага дойлідства, матэрыяльнай культуры Беларусі XI-XVIII стагоддзяў.

Удзельнік распрацоўкі афіцыйнай выявы дзяржаўнага герба «Пагоня», бел-чырвона-белага дзяржаўнага сцяга, сузаснавальнік Беларускага гуманітарнага ліцэю імя Якуба Коласа. Суаўтар кнігі аб магілёўскай ратушы.

Адзіны ў краіне выкладчык гісторыі філатэліі Беларусі. З 2017 году рэктар прыватнага Нацыянальнага ўніверсітэту імя Ніла Гілевіча.

1958 год. Нарадзіўся Віктар Манаеў.

Актор тэатру і кіно. Народны артыст Беларусі.

Уладальнік Дзяржаўных прэміяў за ролі ў спектаклях «Радавыя», «Тутэйшыя», «Пінская шляхта».

40 гадоў служыў у тэатры імя Янкі Купалы. Больш за 30 год удзельнічаў у радыёспектаклях.

У верасні 2020 году сышоў з Купалаўскага тэатру, далучыўшыся да сваіх калегаў, якія пратэставалі супраць звальнення дырэктара Паўла Латушкі праз іхную пазіцыю адносна гвалту сілавікоў і фальшавання выбараў у 2020 годзе.

1995 год. Памёр Максім Танк (Яўген Скурко).

Паэт і грамадскі дзеяч, класік беларускай літаратуры.

Яшчэ ў сталінскія часы не прымаў сацыялістычны рэалізм. Падтрымліваў беларускую мову і нацыянальную сімволіку, выступіў супраць вынікаў рэферэндуму 1995 году.

Многія вершы паэта пакладзены на музыку, перакладзены на многія мовы народаў свету.

 

---

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.

---