Культура

Дзень у гісторыі: 29 ліпеня. Пераназванне Менску ў Мінск, а Шацілавічаў у Светлагорск. Нарадзіўся Юрка Лявонны, суаўтар перакладу на беларускую мову рамана «20 000 лье пад вадой». Памёр Язэп Юхо, ініцыятар перавыдання Статута Вялікага княства Літоўскага

1939 год. Менск перайменаваны ў Мінск.

Адпаведную пастанову прыняў Вярхоўны савет БССР.

Перайменаванне звязана са сталінскімі рэпрэсіямі супраць нацыянальных дзеячаў, беларусізацыі і русіфікацыяй тапаніміі.

Форма Менск знікла з афіцыйных дакументаў пад польскім уплывам у XVIII стагоддзі.

З 1916 году ў асяродку беларускай інтэлігенцыі замацавалася форма Менск-Беларускі.

Традыцыйную гістарычную назву Менск прынялі ў Беларускай Народнай Рэспубліцы, яна выкарыстоўвалася ў дзяржаўных дакументах. У БССР стала нарматыўнай. Назву пазначалі ўва ўсіх афіцыйных дакументах, а таксама згадвалі на дзяржаўным радыё. 

У 1930-я гады назву Менск ужывалі паўсюдна ў Беларусі, яна была звыклай і натуральнай жыхарам рэспублікі.


1961 год. Мястэчка Шацілавічы (Шацілкі) пераназванае ў Светлагорск, а Парыцкі раён у Светлагорскі.

Новую афіцыйную назву звязваюць з пабудовай электрастанцыі.

У канцы 1980-х гадоў актывісты гістарычна-культурнай суполкі «Поўня» распачалі ў мясцовым друку кампанію па вяртанні гістарычнай назвы Шацілавічы, але савецкія ўлады адкінулі гэтую прапанову. Падобныя ініцыятывы існуюць дагэтуль.

Напамін аб гістарычным тапоніме захоўвае назва навуковай канферэнцыі «Шацілкаўскія чытанні».


1908 год. Нарадзіўся Юрка Лявонны.

Паэт.

Выхаванец Магілёўскага педагагічнага тэхнікуму. Працаваў у газетах. Аўтар вершаў, нарысаў.

Суаўтар перакладу на беларускую мову рамана Жуля Верна «20 000 лье пад вадой». Ягоныя вершы пакладзены на музыку.

28 кастрычніка 1937 года прыгавораны пазасудовым органам (спецтройкай НКУС БССР) як «член шпіёнска-дыверсійнай арганізацыі» да расстрэлу з канфіскацыяй маёмасці. 

Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 25 красавіка 1957 года.


2004 год. Памёр Язэп Юхо.

Правазнавец, заснавальнік беларускай навуковай школы дзяржавы і права. Доктар юрыдычных навук.

Чалец Рады Задзіночання беларусаў свету «Бацькаўшчына». Удзельнічаў у падрыхтоўцы праекту Канстытуцыі 1994 года. Адзін з ініцыятараў перавыдання Статута Вялікага Княства Літоўскага 1588 году.


У публікацыі выкарыстоўваюцца звесткі ў рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.


 

Апошнія навіны

У Асіповічах тры дні будзе мутная вада

З 21 па 24 траўня на вуліцах Камуністычнай, Вакзальнай, Інтэрнацыянальнай, Першамайскай, Ленінскай і завулку Мічурына…

16 мая, 2024

Жыхароў Клімавіч затрымалі за абыходжанне з афіцыйным сцягам чатыры гады таму

Тэлеграм-канал магілёўскіх сілавікоў апублікаваў відэа з удзелам жыхара Клімавіч Кірыла Вазмілава. На камеру хлопец гаворыць,…

16 мая, 2024

На пешаходным пераходзе ў Бабруйску збілі двух дзяцей

5-гадовага хлопчыка і 6-гадовую дзяўчынку збіў кіроўца аўтамабіля Volkswagen на скрыжаванні вуліц Гагарына і Ульянаўскай…

16 мая, 2024

Belarus ID – прадстаўлена платформа для галасавання на выбарах у Каардынацыйную раду

Павел Лібер распавёў пра мабільны дадатак Belarus ID, распрацаваны для выбараў у Каардынацыйную раду –…

16 мая, 2024

Бабруйскі пенсіянер патануў у гаражнай яме

Яма для агляду аўтамабіля ў гаражы бабруйскага пенсінера па 4-тым Чарапічным завулку ў Бабруйску мае…

15 мая, 2024

Прэпарат для зніжэння вагі стаў прарывам у медыцыне – ён зніжае рызыку інсультаў на 20%

Семаглутыд – прэпарат для зніжэння вагі і барацьбы з дыябетам – дэманструе выдатныя вынікі па…

14 мая, 2024