Культура

Дзень у гісторыі: 29 ліпеня. Пераназванне Менску ў Мінск, а Шацілавічаў у Светлагорск. Нарадзіўся Юрка Лявонны, суаўтар перакладу на беларускую мову рамана «20 000 лье пад вадой». Памёр Язэп Юхо, ініцыятар перавыдання Статута Вялікага княства Літоўскага

1939 год. Менск перайменаваны ў Мінск.

Адпаведную пастанову прыняў Вярхоўны савет БССР.

Перайменаванне звязана са сталінскімі рэпрэсіямі супраць нацыянальных дзеячаў, беларусізацыі і русіфікацыяй тапаніміі.

Форма Менск знікла з афіцыйных дакументаў пад польскім уплывам у XVIII стагоддзі.

З 1916 году ў асяродку беларускай інтэлігенцыі замацавалася форма Менск-Беларускі.

Традыцыйную гістарычную назву Менск прынялі ў Беларускай Народнай Рэспубліцы, яна выкарыстоўвалася ў дзяржаўных дакументах. У БССР стала нарматыўнай. Назву пазначалі ўва ўсіх афіцыйных дакументах, а таксама згадвалі на дзяржаўным радыё. 

У 1930-я гады назву Менск ужывалі паўсюдна ў Беларусі, яна была звыклай і натуральнай жыхарам рэспублікі.


1961 год. Мястэчка Шацілавічы (Шацілкі) пераназванае ў Светлагорск, а Парыцкі раён у Светлагорскі.

Новую афіцыйную назву звязваюць з пабудовай электрастанцыі.

У канцы 1980-х гадоў актывісты гістарычна-культурнай суполкі «Поўня» распачалі ў мясцовым друку кампанію па вяртанні гістарычнай назвы Шацілавічы, але савецкія ўлады адкінулі гэтую прапанову. Падобныя ініцыятывы існуюць дагэтуль.

Напамін аб гістарычным тапоніме захоўвае назва навуковай канферэнцыі «Шацілкаўскія чытанні».


1908 год. Нарадзіўся Юрка Лявонны.

Паэт.

Выхаванец Магілёўскага педагагічнага тэхнікуму. Працаваў у газетах. Аўтар вершаў, нарысаў.

Суаўтар перакладу на беларускую мову рамана Жуля Верна «20 000 лье пад вадой». Ягоныя вершы пакладзены на музыку.

28 кастрычніка 1937 года прыгавораны пазасудовым органам (спецтройкай НКУС БССР) як «член шпіёнска-дыверсійнай арганізацыі» да расстрэлу з канфіскацыяй маёмасці. 

Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 25 красавіка 1957 года.


2004 год. Памёр Язэп Юхо.

Правазнавец, заснавальнік беларускай навуковай школы дзяржавы і права. Доктар юрыдычных навук.

Чалец Рады Задзіночання беларусаў свету «Бацькаўшчына». Удзельнічаў у падрыхтоўцы праекту Канстытуцыі 1994 года. Адзін з ініцыятараў перавыдання Статута Вялікага Княства Літоўскага 1588 году.


У публікацыі выкарыстоўваюцца звесткі ў рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.


 

Апошнія навіны

В вымирающих деревнях Костюковщины все цветет и поет

В Костюковичах поезд “Забота” совершил тур по малонаселенным пунктам и еще больше поднял настроение и…

23 мая, 2025

Инцидент в могилевском автобусе: агрессия, задержание и штраф

В Могилеве произошел конфликт в общественном транспорте: нетрезвый пассажир отказался оплачивать проезд и устроил дебош,…

22 мая, 2025

У Магілёве пройдуць “Дні цвярозасці” з-за заканчэння навучальнага года

У Магілёве 24 траўня і 13 чэрвеня будзе абмежаваны продаж алкагольных напіткаў. У межах акцыі…

22 мая, 2025

Кричевские депутаты бьют тревогу: борщевик наступает, а средства не осваиваются

На сессии районного совета “депутатов” в Кричеве подняли проблему неосвоенных средств, выделенных на борьбу с…

22 мая, 2025

Главного могилевского городского депутата переводят в Бобруйск

Лукашенко согласовал назначение Максима Гурина, который возглавляет Могилевский городской совет депутатам, на должность председателя Бобруйского…

22 мая, 2025

В Могилеве “парламентарии” благодарили “сенаторов”, а кукушки хвалили петухов

В Музее истории Могилева подвели итоги ежегодного областного конкурса среди журналистов государственных СМИ области.  По…

22 мая, 2025