Глава администрации Лукашенко высказал интересное мнение о причине урагана, парализовавшего многие сферы жизнедеятельности Беларуси.
Во время визита в Могилевскую область Дмитрий Крутой восхищался самоотверженностью жителей региона, толокой устраняющих последствия урагана, сообщает ведомственный сайт Могоблисполкома. А еще глава администрации связал обрушившиеся на страну стихийное бедствие с 30-летием правления своего босса и предположил, что Всевышний послал ураган для демонстрации возможностей системы, выстроенной Лукашенко.
От такого заявления у директора ГЛХУ «Быховский лесхоз» Виктора Кузнецова даже живот свело (на фото).
Можно ставить под сомнение интерес Бога к беларусскому правителю, но нельзя отрицать то, что его деятельностью, кроме небесной канцелярии очень интересуются вполне земные структуры.
Костюковичская районная газета опубликовала статью директора аналитического центра ECOOM. Автор статьи, посвященной 30-летию института пересидентства, принадлежит к пропагандистской элите Беларуси, но, судя по ссылке на Шиллера, Сергей Мусиенко недалеко ушел от интеллектуала из Костюкович Игоря Ковалева, известного своими “дюссельдорфскими исследованиями”.
Мусиенко вывалил все, что раскопал о первых и последних президентских выборах, которые не были сфальсифицированы, приплел Шиллера и Нагорную проповедь. Разумеется и немецкий философ, и сам Спаситель, по мнению “эксперта избиркома”, предчувствовали восхождение звезды Лукашенко.
Впрочем, интересна не столько “звезда”, сколько сами Сергей Мусиенко и Игорь Ковалев, являющиеся яркими представителем категории “мыслителей” пытающихся слепить некоего чудовищного тетраморфа из заблуждений советской эпохи, библейских историй, нищебродской ненависти к буржуям Запада и собственной, собачьей преданности Лукашенко.
Казалось бы, столичного эксперта, чья активность резко возрастает накануне выборов и костюковичского “исследователя” разделяет целая пропасть, но пользуются они почему-то одними и теми же фразами стиля “взвейся-развейся”.
Кто у кого учится – непонятно. Такое уже было. Большевики тоже остро нуждались в тех, кто заменит ученых, уплывших на “философских пароходах”. Так и появились идейные предшественники Ковалева – “красная” профессура.
Тогда в ГИТИС на лекции красного профессора Гагарина сбегалась интеллигенция со всей Москвы.
Гагарин говорил, например: “Данте одной ногой стоял в Средневековье, а другой
приветствовал зарю нового времени” или: “Произошел раздел Польши, и ее четвертовали на три равные половины”.
Зажечь «вечный огонь» в Быхове теперь можно за пару минут и практически в любом месте.
Памятников в Быхове много. Наверное, потому, что ветераны различных объединений умеют убеждать местные власти в том, что увековечить надо и то, и это.
Последний из установленных монументов посвящен пограничникам. Быховский район, правда, не имеет границ с сопредельными государствами, но ветераны пограничной службы оказались настойчивее, чем артиллеристы, танкисты и военные строители.
Обилие памятников и неимоверное количество патриотических акций подвигло местных идеологов, усовершенствовать свою кипучую деятельность и придумать мобильный «вечный огонь», сообщает «Маyday.Team».
Газовый баллон, шланг и горелка в виде красной звезды на зеленой подставке – все, что требуется для того, чтобы любая торжественная церемония была украшена огненной передвижкой.
Можно пойти еще дальше – глава страны в силу возраста, аскетического образа жизни и неустанной заботы о благе народа у нас основательно поизносился и не всегда готов выбраться из-под капельницы, чтобы почтить своим присутствием ту или иную акцию. А ведь без Лукашенко, согласитесь, любая торжественная церемония будет скучной.
Почему бы не придумать передвижного «батьку» в виде ростовой или резиновой куклы?
Тогда вместо работников службы «04», как в случае с «вечным огнем», потребуется всего только артист, походящей комплекции или мужик с компрессором.
Служебная халатность руководителя хотимского хозяйства привела к порче 620 тонн сенажа и 120 тонн силоса.
Неуклонному развитию села и постоянному повышению эффективности аграрной отрасли, как того желает Лукашенко, постоянно что-то мешает.
Вроде бы и соответствующая директива есть, и крепких хозяйственников пруд пруди, а что не сгорает, то обязательно сгнивает.
Прокурором Хотимского района возбуждено уголовное дело против руководителя сельхозпредприятия Хотимского района (уже бывшего), который «не принял мер по сохранности заготовленных кормов».
Упаковочная пленка, в которой хранились травяные корма, почему-то разгерметизировалась. Предприятию причинен ущерб в размере 54 тысячи рублей.
Начато предварительное расследование. Прокурор направил уголовное дело в Хотимский районный отдел Следственного комитета.
В Кировском районе, в результате подлога, павший скот был отправлен на убой живым весом.
Главный ветеринарный врач одного из кировских сельхозпредприятий попытался скрыть падеж скота, пишет кировская районная газета.
Он подделал документы и вступил в сговор со старшим кладовщиком скотоубойного пункта отдела промышленности Глусского райпо.
В итоге падаль была принята на скотоубойный пункт «живым весом», а кладовщик получил вознаграждение – бутылку вина «Старая келья» и два мешка селитры.
Суд приговорил главного ветеринарного врача к двум годам «химии», штрафу в размере четырехсот базовых величин и лишению права занимать должности, связанные с выполнением организационно-распорядительных и административно-хозяйственных обязанностей, сроком на 5 лет.
Преступник был частично освобожден от отбытия наказания по амнистии в связи с 80-летием освобождения Беларуси от немецко-фашистских захватчиков и отделался одним годом ограничения свободы.
Сотрудники Чаусского РОЧС проявили креативность и создали интересный арт-объект.
Чаусские спасатели придумали, как привлечь внимание жителей района к соблюдению правил пожарной безопасности, безопасному поведению на водоемах и профилактической информации для родителей.
Одну из автобусных остановок спасатели превратили в красочный арт-объект.
Як і заўсёды, у праграме этнафестываля – рэканструкцыя паганскіх рытуалаў, канцэрт, касцёр.
Свята раннесярэднявечнай культуры адбудзецца на Замкавай гары паселішча Радамля Чавускага раёна 27 ліпеня. Гэта будзе ўжо адзінаццаты этгафестываль, прысвечаны дахрысціянскай мінуўшчыне славян Магілёўскага рэгіёна. Мерапрыемства пачнецца ў 17.00 і завяршыцца каля 22.00 – перадаюць “Магілёўскія ведамасці”. Звычайна для гасцей фестываля арганізуюцца дадатковыя аўтобусныя рэйсы з Чавус.
Гасцей чакаюць тэатралізаваныя дзеянні з удзелам клубаў гістарычнай рэканструкцыі, звязаныя з побытам племя радзімічаў, абрады, рытуалы, здабыча жывога агню. А таксама тэматычны канцэрт “Ад мінулага ды сучаснага” з удзелам фальклорных ансамбляў Магілёўскай вобласці, конкурс “Радзіміцкія забавы”, работа музея пад адкрытым небам, выставы, выставы-продажы ўмельцаў, майстроў і рамеснікаў, інтэрактыўныя зоны, атракцыёны ў духу ранняга сярэднявечча.
Поле з дзікай канопляй праваахоўнікі выявілі на тэрыторыі горада Бабруйска – паведамляе прэс-служба УУС аблвыканкама. Як высветлілася, агульная маса забароненай расліны дасягнула трох з паловай тон. Усе парасткі былі знішчаныя камунальнымі службамі.
Образовательные учреждения Шкловщины погрузились в истерию культа личности Лукашенко.
Кризис семидесяти лет у Лукашенко усугубляется еще и кризисом тридцати лет пребывания у власти. Берега уже не видит не только сам пересидент, но и его пропагандисты, ухватившиеся за благодатную и хорошо оплачиваемую тему возвеличивания личности своего хозяина.
Одиннадцать школ Шкловского района и девяносто школ по всей стране наперегонки стараются слепить из фигуры посредственного председателя колхоза монументальную скульптуру всеобщего благодетеля,пишет ведомственный сайт Могилевского облисполкома
Дело доходит до откровенного маразма. В Александрийской СШ, например, «созданы медиаресурсы, в которых отражен созидательный вклад Главы государства в развитие малой родины» с «акцентом на личный пример патриотизма нашего лидера».
Досконально изучен «вклад в Победу, труженицы тыла Татьяны Николаевны Карпеченко (классный руководитель Александра Григорьевича Лукашенко), которая удостоена медали «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 годов». На основе этой исследовательской работы по теме «Война и судьба» создан лэпбук «Живая летопись войны»…».
Всех, пожалуй, перещеголяла учитель английского языка, создательница интерактивной карты «Колыбель детства» и игры-путешествия «Дорогами Первого» Елена Киреева.
На ее карту нанесены Копысь, Александрия, Александрийская СШ и, конечно же Трофимова криница.
По мнению Киреевой «александрийцы верят в ее целебную силу и с особым трепетом относятся к источнику. Они с гордостью рассказывают, как с ним связана семейная история их выдающегося земляка и, обязательно подчеркивают: это место, с детства им любимое, он собственноручно обустраивал вместе с сыновьями».
Не забыт и пивной фестиваль в Александрии. Он, как выясняется, является «истоком хрустальной чистоты».
Так и хочется добавить: и непорочного зачатия.
А вообще, в возвеличивании никому неизвестного родника, прослеживается четкая аналогия с Библией.
Вспомним историю Моисея, который своим посохом пробил в скале дорогу для родника, напоившего измученных жаждой спутников ветхозаветного патриарха.
А еще следует помнить о том, что Моисей согрешил, присвоив авторство этого чуда себе и был наказан тем, что так никогда и не увидел землю обетованную.
Похожая участь может ожидать как самого Лукашенко, так и «педагогов-новаторов», получивших за свои «лукашенковские изыскания» «…диплом I степени на XX Республиканской выставке научно-методической литературы…».
Эпоха «позднего Брежнева», в которую вступила сегодняшняя Беларусь, наверняка ведь закончится так, как в СССР.
Тогда-то и выяснится, что и вода в упомянутой кринице, и вся жизнь беларусов при Лукашенко была “максимально горькой”.
Настаў час, калі чыстая пітная вада становіцца дасягальнай у Магілёўскім рэгіёне толькі для жыхароў гарадоў і перспектыўных населеных пунктаў. Пра натуральную чысціню крынічнай вады, якую мы страцілі – лонгрыд mogilev.media.
Мы стаім на плошчы Славы ў Магілёве. Ліпень 2024 года. Пад нагамі няроўныя шэрагі шчарбатай гранітнай пліткі, на самой плошчы ідзе падрыхтоўка сцэны да чарговага ўрачыстага мерапрыемства. Змарнелыя работнікі абліваюцца потам – нягледзячы на воблачнае надвор’е, стаіць задуха.
Калісьці на плошчы Славы пачынаўся інтрыгоўны веламаршрут па ўсёй Магілёўшчыне – “Край жыватворных крыніц”. Нават не проста маршрут, а турыстычны кластар, які аб’ядноўваў экалагічныя лакацыі ў некалькіх раёнах вобласці, а таксама аграсядзібы, гістарычныя знакамітасці, музеі і рамесніцкія цэнтры ў адзіны “зялёны” ланцужок.
Ідэя гэтага маршрута, што распрацоўваўся яшчэ з 2013 года камандай актывістаў на чале з журналістам дзяржаўнага інфармацыйнага агенцтва Сяргеем Кулягіным, заключалася ў тым, каб рэпрэзентаваць унікальную адметнасць Магілёўскага рэгіёна – яго багацце на прыродныя крыніцы. На прадстаўленні праекта, памятаю, Сяргей Кулягін падкрэсліваў, што такой шчыльнасці глыбокаводных крыніц няма нідзе ў іншых рэгіёнах Беларусі. І сапраўдная перліна ў іх шэрагу – гэта, канечне, знакамітая Блакітная крыніца ў Слаўгарадскім раёне з самым магутным патокам узыходзячага тыпу на ўсёй Цэнтральна-Еўрапейскай раўніне.
Замест падарожжа па крыніцах – туры ў Казахстан
Праект, дарэчы, быў даволі паспяховым. Ім карысталіся велаактывісты, арганізаваныя турыстычныя групы, адзінкавыя аматары пастаральных падарожжаў. Старт маршруту задавала інфармацыйная таблічка, замацаваная на агароджы магілёўскай ратушы. Зараз яна ўжо дэмантаваная, рухавік праекта Сяргей Кулягін пераехаў жыць і працаваць у Мінск, сайт “Краю жыватворных крыніц” прадае аздараўляльныя туры ў Казахстан а актыўнасць на маршруце пакрысе заглухла.
Інфармацыйная таблічка з маршрутам праекта “Край жыватворных крыніц”, замацаваная на парэнчах перад магілёўскай ратушай на плошчы Славы. Фота архіўнае.
І вельмі шкада – не буду хаваць, ад ідэі гэтага маршруту, яго тэматычнага напаўнення патыхала сапраўднай крынічнай свежасцю. Магілёўшчына ўспрымалася як носьбіт чагосьці натуральнага, прыроднага, чыстага, што ўжо так цяжка сустрэць у сучасным свеце.
Памятаю, як наведваючы розныя куткі Магілёўшчыны, мы з сям’ёй часта шукалі на мапах адзнакі пра мясцовыя крынічкі і стараліся набраць там вады на ўсю далёкую дарогу падчас летняй спёкі. Канечне, гэта не тое каб на нас паўплываў праект “Края жыватворных крыніц” – гаворка пра тое, што сама тэма падобнага маршруту вельмі добрая, яна лёгка ўспрымаецца і запатрабаваная сярод падарожнікаў.
Не ў апошнюю чаргу гэткі “добры імідж” крынічнай вады звязаны з традыцыйнымі ўяўленнямі беларусаў, паводле якіх яна лічылася максімальна карыснай, бясшкоднай і чыстай. Яе пілі ў сырым выглядзе, гатавалі ежу, умывалі дзяцей. Але, як і многія іншыя іміджы, гэты імідж ужо даўно і безнадзейна састарэў.
Крыніца з каплічкай у Быхаўскім раёне Магілёўскай вобласці. Фота: mogilev.media
Даследаванне школьніцы паказала небяспеку крынічнай вады
Палыкавіцкая крыніца пад Магілёвам – адно з самых папулярных месцаў для паломніцтва жыхароў абласнога цэнтра. Кожны дзень, што ўлетку што зімой, у буднія ці ў выходныя, спускаючыся да крынічкі па крутой лесвіцы каля прыгожай царквы з чырвонай цэглы, вы сустрэнеце некалькі чалавек з бутэлькамі, напоўненымі вадой. Беларуская служба “Радыё Свабода” нават уключыла Палыкавіцкую крыніцу ў свой рэйтынг ТОП-10 беларускіх крыніц, на якіх абавязкова трэба пабываць кожнаму.
Наведвальнікі на Палыкавіцкай крыніцы. Фота архіўнае, з адкрытых крыніц.
Мы пабывалі – і не адзін раз – не толькі на самой крыніцы, але таксама і на сайце санітарнай службы Магілёўскага раёна, якая сцвярджае – вада з Палыкавіцкай крыніцы небяспечная для здароўя. І не толькі яна.
Крыніца ў аграгарадку Ліпень Асіповіцкага раёна з даўніх часоў лічылася цудадзейнай. “Шмат гадоў яе лічылі святой, – піша газета “Асіповіцкі край”. – Крынічнай вадой дабраслаўлялі падарожнікаў, што адпраўляліся ў далёкую дарогу, акраплялі хату і маладых, нованароджаных купалі толькі ў гэтай вадзе. У ноч пасля Вадохрышчанскай куцці па сцяжынцы праз глыбокія сумёты да крыніцы прыходзілі вяскоўцы, каб набраць цудадзейнай вады. З аднаўленнем працы мясцовай царквы гэтая традыцыя зноў стала папулярнай.”
Школьніца Ліпеньскай сярэдняй школы Наталля Лісіца два гады праводзіла даследаванне экалагічнага стану крыніцы. Пробы вады, накіраваныя ў лабараторыю раённага цэнтра гігіены і эпідэміялогіі паказалі перавышэнне колькасці нітратаў і хларыд-іёнаў у вадзе – 65,0 мг/дм3 пры дапушчальнай норме 45,0 мг/дм3. А гэта значыць, што вада непрыдатная для піцця. Праўда, расліны паліваць ёю можна.
Наталля Лісіца каля крынічкі ў аграгарадку Ліпень. Фота: “Асіповіцкі край”.
Адзін з прыпынкаў на маршруце “Краю жыватворных крыніц” – аграсядзіба “Гайшын парк” у Слаўгарадскім раёне, зусім недалка ад Блакітнай крыніцы, на процілеглым беразе ракі Сож. У 2016 годзе тут адкрылі цэлы цэнтр прыцягнення турыстаў “Гайшын парк” –паведамляла БелТА. «Вёсачка размешчана ў адным з самых маляўнічых месцаў Слаўгарадскага раёна – на высокім беразе Сожа, – гаворыцца ў публікацыі. – Да таго ж яна акружаная некранутымі лясамі – рай для паляўнічых і рыбаловаў. Побач самае папулярнае месца паломніцтва беларусаў і замежных гасцей – помнік прыроды рэспубліканскага значэння “Блакітная крыніца”.»
На публікацыю адрэагавалі эколагі – а нічога, што гэта радыяцыйная зона з узроўнем забруджвання ў 15 кюры/км на 1986 год? Ну, з радыцыяй – гэта іншая тэма. А як тут справы з чысцінёй вады? Утрыманне нітратаў у пітной вадзе па выніках даследавання двух вясковых калодзежаў паказвае 100 міліграм на літр, пры норме, нагадаем, у 45.
Крыніца: Мапа праекта “Чыстыя воды” Магілёўскага экалагічнага таварыства “ЭНДА” (дадзеныя па Магілёўскай вобласці за 2021 г.)
Некаторыя эколагі ў падобных выпадках перасцерагаюць, што “піць ваду з крыніц не проста нельга, а нават небяспечна. У тым ліку выкарыстоўваць яе для мыцця рук і твару”. Але, ладна, мы тут трохі нагнятаем. Гэта была перасцярога ад пермскіх эколагаў, актуальная, адпаведна, што да крыніц гэтага краю. А што ў нас?
10 000 калодзежаў – брудныя
Пра праблему пітной вады ў Магілёўскім рэгіёне мы размаўляем з эколагам і грамадскім актывістам Андрэем Паўлавічам (імя змененае з прычын бяспекі) з абласнога цэнтра. Перад сваім палітычным звальненнем з адной навуковай установы спецыяліст шмат гадоў прысвяціў даследаванню гэтай тэмы. Агульныя высновы такія.
Вада з падземных крыніц на Магілёўшчыне сапраўды праблемная. Забруджанымі з’яўляецца каля 10 000 калодзежаў па ўсёй вобласці, а гэта каля адной трэцяй часткі ад усіх. Больш дакладную раскладку па раёнах можна пабачыць вось на гэтай мапе, створанай энтузіястамі. А вось на гэтай – сітуацыю па Беларусі наогул. Але трэба ўлічваць, што якасць вады з падземных крыніц мае сезонны характар, а таксама залежыць ад таго, ці не размешчаны калодзеж у непасрэднай блізкасці ад якой-небудзь фермы, як, напрыклад, у Вільчыцах.
Якасць вады ў калодзежах па Магілёўскай вобласці.
Сезоннае хістанне такое – падчас вясновай паводкі, калі з палёў вымываюцца ўгнаенні і трапляюць у грунтовыя воды, павышаецца ўзровень нітратаў. Летам, калі вёскі Магілёўшчыны атакуюць арміі дачнікаў са сваімі натуральнымі патрэбамі, адразу пачынаецца ўсплеск утрымання нітрытаў.
Таксама неабходна прымаць да ўвагі глыбіню залягання рэзервуара, што сілкуе крыніцу. Калі падземны басейн залягае на глыбіні каля 100 метраў і размешчаны паміж слаямі зямлі з водатрывалымі якасцямі, то такая крыніца будзе абароненая ад любых знешніх фактараў. Такая вада – самая чыстая і карысная. Калі ж глыбіня басейна складае некалькі дзясяткаў метраў і менш, то павышаецца верагоднасць забруджвання вады ў выніку дзейнасці чалавека. Адпаведна, для шараговага карыстальніка тут узнікае асноўная праблема – а як зразумець, з якой крыніцай ён мае справу ў кожным канкрэтным выпадку? Адказ на гэта можа даць толькі спецыяльнае – а лепш нават сістэматычнае – даследаванне.
Якая сiтуацыя з вадаправоднай вадой – норм
А вось вадаправодная вада на Магілёўшчыне адпавядае ўсім нарматывам. Канечне, у большасці выпадкаў. Часам у раённых цэнтрах і вясковых населеных пунктах вадаканал не можа забяспечыць прыстойную якасць вады па аб’ектыўных прычынах – вядуцца працы па замене старых труб, як у Асіповічах, дзе пасля запуску новай станцыі абезжалезвання на некалькі месяцаў забаранілі карыстацца вадой для піцця і прыгатавання ежы. Не ва ўсіх населеных пунктах яшчэ ўсталяваныя гэтыя станцыі абезжалезвання вады. Але працэс пабудовы такіх станцый ідзе з магутнымі тэмпамі.
“У межах дзяржаўнай інвестыцыйнай праграмы на 2024 год, зацверджанай указам №119 ад 29 сакавіка 2024 года ў Магілёўскай вобласці на будаўніцтва станцый абезжалезвання выдзелена сродкаў рэспубліканскага бюджэта на 2,3 мільярды рублёў. – пастаўленым голасам выкладчыка зачытвае нам афіцыйныя дадзеныя Андрэй Паўлавіч – Дзяржаўнай праграмай “Камфортнае жыллё і спрыяльнае асяроддзе” на 2021-2025 гады, зацверджанай Саветам міністраў 28.01.2021 г. №50 мэтавы паказчык забеспячэння насельніцтва вадой пітной якасці па выніках 2024 года ў Магілёўскай вобласці павінен скласці 99,1%. Па стане на 30 чэрвеня 2024 года – гэта значыць, тут даюцца зусім свежыя дадзеныя – гэты паказчык складае 96,0%. Для дасягнення пастаўленай задачы да канца 2024 года будзе завершана будаўніцтва 47 станцый абезжалезвання.”
Купляйце бутэлькамі
У гэты самы час у Краснапольскім раёне падвялі вынікі экалагічнага праекта “Інклюзіўны падыход да захавання навакольнага асяроддзя”. “Адна з самых кранальных ініцыятыў, – напісала пра гэты праект мясцовая газета “Чырвоны сцяг”. – “Чыстая вада для хвароб бяда”, рэалізаваная на тэрыторыі Мхініцкага сельскага савета. У жыхароў пазначанага сельсавета ёсць вялікая праблема – востры недахоп якаснай чыстай пітной вады.”
Адзінымі крыніцамі вады ў аддаленых і маланаселеных пунктах Мхініцкага сельсавета служаць шахтавыя калодзежы – гаворыцца ў паведамленні – вада ў якіх, згодна з пратаколамі даследавання раённага цэнтра гігіены і эпідэміялогіі, з’яўляецца тэхнічнай і не прыдатнай для піцця. Пенсіянеры, якія пражываюць у вёсках Ячная Буда, Буглаі, Глыбаў, Горкі, дзе адсутнічае цэнтральнае водазабеспячэнне, у большасці выпадкаў выкарыстоўваюць бутыляваную ваду. “Вынік ініцыятывы парадаваў: 16 пажылых грамадзян, двое з якіх інваліды 1 групы, забяспечаны збанамі з фільтрамі, а гэта значыць, чыстай пітной вадой.”
Актывісты ініцыятывы “Інклюзіўны падыход да захавання навакольнага асяроддзя” абмяркоўваюць вынікі праекта ў Краснапольскім раённым моладзевым цэнтры «Міраж». Фота: “Чырвоны сцяг”.
Насельніцтва Магілёўшчыны на 96 працэнтаў забяспечана чыстай пітной вадой паводле статыстыкі – узгадваем мы ў размове з Андрэем Паўлавічам – а для таго, каб забяспечыць вадой жыхароў адразу некалькіх вёсак Краснапольскага раёна, ім купляюць фільтры актывісты экалагічнай ініцыятывы? Як гэта разумець?
Усё вельмі проста – супакойвае нас суразмоўца. Станцыі абезжалезвання, як і цэнтралізаваны вадаправод, абсталёўваюцца зараз толькі там, дзе гэта перспектыўна. Напрыклад, у аграгарадках, у тых вёсках, якія застаюцца больш-менш люднымі. Зразумела, што тымі населенымі пунктамі, дзе зараз пражывае адзін-два чалавекі, ніхто займацца не будзе.
Вось такі прыклад. На трасе паміж Шкловам і Александрыяй, якая далей ідзе на Барань, што на Віцебшчыне, таксама была вялікая праблема з чыстай вадой. Для насельніцтва малых вёсак арганізавалі падвоз вады цыстэрнамі. Некаторы час гэта ратавала старых, але ўсё роўна было занадта затратна для дзяржавы. У выніку падвоз вады спынілі, і канстатавалі вельмі просты выхад з сітуацыі – “купляйце ваду бутэлькамі”.
Не ў лепшым стане і дачныя пасёлкі, а таксама вёскі вакол буйных гарадоў, у якіх большасць дамоў выкупленая гарадскімі пад дачы. Афіцыйна тут будзе прапісана адзін-два чалавекі,хоць рэальна круглы год могуць жыць нашмат больш. Таму месца будзе лічыцца бесперспектыўным з усімі наступствамі, а недасягальнасць чыстай пітной вады будзе ўкладвацца ў тыя самыя 0,9% насельніцтва Магілёўскай вобласці, якія застануцца незабяспечанымі ёй і пасля рэалізацыі праграмы “Камфортнае жыллё і спрыяльнае асяроддзе”.
“Напэўна, зусім ператанем ездзіць”
За прыкладам мы зноўку адправіліся ў госці. Дачны кааператыў “Сілікатчык” ад Магілёўскага камбіната сілікатных вырабаў знаходзіцца ў Шклоўскім раёне, хоць да яго амаль што можна даехаць з абласнога цэнтра гарадской маршруткай №8. Трэба будзе толькі поўгадзіны патраціць на дарогу па лясістым узгорку.
“Сілікатчык” размешчаны на высокім беразе Дняпра. Калодзежаў няма, але па вуліцах пасёлка сіламі самаго кааператыва ўжо даўно пракладзены саматужны водаправод. Каля кожнага дома абсталяваная невялікая калонка з кранікам, з якога можна набраць вады. Вадаправод працуе сезонна. На зіму яго перакрываюць, бо іначай палопаюцца трубы. А вось ваду з яго піць нельга, бо высокі ўзровень утрымання жалеза. Саматугам паставіць яшчэ і станцыю абезжалезвання для кааператыва – ужо за межамі магчымасцяў.
Дачніца Марыя Сцяпанаўна (імя змененае з прычын бяспекі) жыве ў пасёлку кожнае лета разам з двума ўнукамі. Часта прыяжджае дачка, маці хлопчыкаў. Праблему з вадой вялікае сямейства адчувае вельмі востра – у іх няма сваёй машыны, каб ездзіць за ёй у горад, альбо ў суседнюю вёску. Да таго ж і ў вёсцы ўсе калонкі ўжо заблакаваныя ахоўным кажухамі, так што без спецыяльнага ключа вады не набраць. А летам яе патрабуецца вельмі шмат – асабліва ў спякотныя дні, па два-тры літры на чалавека. За тыдзень на траіх гэта атрымліваецца каля 50-60 літраў. Дзе іх узяць?
Фота блізкае да ілюстрацыйнага.
Раней дапамагаў сын, які на сваёй машыне прывозіў з Магілёва па некалькі пяцілітровых каністраў праз кожныя тры-чатыры дні. Зараз ён дапамагчы ўжо не можа – прышлося з’ехаць з Беларусі. Пра прычыну Марыя Сцяпанаўна красамоўна маўчыць. І так зразумела.
Як цяпер абыходзіцца – пенсіянерка не ведае. У самым нізе гары, на якой стаіць дачны пасёлак, маецца стары калодзеж-крынічка. Вада там, здаецца, чыстая – мяркуе жанчына. Вось толькі на тое, каб схадзіць уніз, набраць, а потым вярнуцца ўверх па схіле, у старой жанчыны сыходзіць ледзь не паўдня.
“Напэўна, зусім перастанем ездзіць” – паціскае плячыма жанчына.
Не ратуе таксама і фільтр для вады. Пасля апрацоўкі ў ім, яна зусім мала мяняе свае якасці, на вуснах застаецца ўсё той жа прысмак. Усё ж, ачыстка павінна быць больш глыбокай, чым можа забяспечыць звычайны кухонны фільтр – уздыхае жанчына.
Ківаем галовамі і міжволі задумляемся – як там жыхары ў вёсках Ячная Буда, Буглаі, Глыбаў і Горкі Мхініцкага сельсавета Краснапольскага раёна.
Блакітная крыніца, Слаўгарадскі раён. Фота: mogilev.media
