Бітва паразітаў – свіны грып перамагае каранавірус у Беларусі і свеце

“Канкурэнцыя” інфекцый зменшыла для чалавецтва небяспеку кавіднага захворвання, але павялічыла магчымасць захварэць на грып.

У 2022 годзе Ўсходняя Еўропа, у тым ліку Беларусь, перажыла дзве хвалі каранавірусу – зімой і летам.  Выкліканы яны былі новым штамам – “амікронам”. Кожны раз рэгіянальныя ўлады абвяшчалі ўмацаванне масачнага рэжыму і рыхтавалі “чырвоныя зоны” у шпіталях. І раптам у снежні распачалася беспрэцэдэнтная за апошнія гады эпідэмія свінога грыпу. Эксперты на старонках forbes.ru разважаюць аб прычынах затухання пандэміі Covid-19 і адраджэння грыпу. 

Пачатак 2022 года быў вельмі цяжкім. Частата захворвання Covid-19 расла штодня. Новы штам віруса, які называўся “амікрон” аказаўся больш заразным за ранейшыя. Праўда, часцей за ўсё развіццё хваробы было прасцейшым, а смяротнасць ад яго стала ніжэйшай.

У ліпені-жніўні распачалася новая хваля каранавіруса. Да сярэдзіны жніўня колькасць выпадкаў была амаль такой жа, як і ў час самай высокай лістападаўскай хвалі 2021 года. Тым не менш, павелічэнне колькасці захворванняў ішло павольней і было не такім моцным.

А вось у канцы лістапада свіны грып і ВРВІ пачалі актыўна распаўсюджвацца.

Яны відавочна перамагаюць. На сёння сітуацыя нетыповая. За выключэннем кавідных гадоў такой высокай смяротнасці не было з 2012 года. Вучоныя не могуць растлумачыць яе нічым, акрамя грыпу. Умовы смяротнасці ад грыпу выглядаюць тым больш шакавальнымі, калі ўлічваць тое, што, паводле афіцыйных дадзеных, у сезоне 2020-2021 грыпу папросту не было.

Прычыны рэваншу грыпу і адступлення кавіду.

Навуковы дарадца Дзяржаўнага навукова-даследчага інстытута вакцын і сыроваткаў імя Мечнікава, акадэмік Віталь Звераў лічыць, што “нельга сказаць, што [у час Covid] зусім не было грыпу… Іншая справа, што яго было вельмі мала. Грып нікуды не падзеўся, ён будзе з чалавецтвам усё жыццё. Гэта звязана з тым, што, у адрозненне ад каранавірусу, вірус грыпу зараджае шырокі спектр жывёл”.

Малюнак, на думку экспертаў, вымалёўваецца наступны: калі каранавірус моцны, то грып слабы, і наадварот. Расійская статыстыка паказала, што калі прыйшоў Covid, у першы 2020-й год ён задушыў грып, у другім 2021 годзе грып вярнуўся да звычайных памераў, а зараз ходзіць незвычайны грып – самы моцны за шмат гадоў .

Усе гэтыя вірусы: ковід, грып і ВРВІ – антаганісты і паразіты. Іх паразітызм прадугледжвае існаванне ў хворым, але жывым арганізме. Інфекцыя, будучы паразітам, не імкнецца знішчыць арганізм, які яе, так бы мовіць, корміць. Смерць арганізма ад заражэння стратная для іх. Памерлы ад грыпу перастане чхаць і кашляць, а вірус, які яго забіў, застанецца ў трупе і таксама загіне.

У выпадку адначасовага заражэння некалькімі вірусамі верагоднасць смяротнага выніку павялічваецца. Таму прырода прадугледжвае такую ​​хітрасць: два вірусы не могуць заразіць адну клетку. Як толькі клетка заражана адным, то ўваход для іншых адразу закрываецца. Гэта робіцца з выкарыстаннем сістэмы інтэрферонаў – спецыяльных бялкоў, якія вырабляюцца ў адказ на ўварванне віруса, і якія блакуюць яго размнажэнне.

Закон эпідэмій

Прырода паклапацілася, каб пазбегнуць падвойнай інфекцыі. Згодна з законам эпідэміялогіі, калі нараджаецца інфекцыя, яна напачатку не ведае сваіх магчымасцяў, як і арганізм, дзе яна пасяляецца, таксама гэтага не ведае. Таму спачатку могуць узнікнуць цяжкія формы хваробы і смерці, а калі мы адаптуемся, адбіраецца менш агрэсіўны вірус. У выніку атрымліваецца зніжэнне як патагеннасці, так і смяротнасці, – лічаць навукоўцы.

Як кажуць эксперты, цяпер распаўсюджаны не той свіны грып, які быў выяўлены ў 2009 годзе і які выклікаў пандэмію. З ім здарылася тое ж самае, што і з Covid: напачатку ён быў агрэсіўным і смяротным, але ў канчатковым выніку таксама аслаб да звычайнага сезоннага грыпу.

Менавіта з гэтай прычыны эксперты лічаць, што ўсплёск захворванняў на каранавірус і грып у Кітае не паўплывае на сітуацыю ў Еўропе.

Сёння па планеце разгульваюцць адразу тры групы патагенных мікраарганізмаў: дзве монаінфекцыі, грып і кавід, якога ніхто не адмяніў, і каля двухсот розных рэспіраторных вірусаў, якія называюцца агульным тэрмінам “ВРВІ”.

Фота з адкрытых крыніц.