24 чэрвеня. Устаноўчы з’езд Беларускага народнага фронту «Адраджэнне». Знікненне Крыжа Еўфрасінні Полацкай з Магілёва, часовай сталіцы БССР. Нарадзіўся пісьменнік Кузьма Чорны

24 чэрвеня 1777 года нарадзіўся Ян Ходзька.

Пісьменнік, публіцыст, грамадскі дзеяч, масон, удзельнік паўстання 1830-1831 гадоў.

Старшыня Галоўнага цывільнага суда ў Мінску, суарганізатар масонскіх лож у Мінску і Вільні.

Выступаў за пашырэнне адукацыі сярод народу. Ганаровы член Віленскага ўніверсітэту, інспектар школ Віленскай, Магілёўскай і Віцебскай губерняў.

Па палітычных матывах і за ўдзел у паўстанні арыштоўваўся ў 1826, 1830 гадах. Быў вязнем Петрапаўлаўскай крэпасці, сасланы ў Сібір.

Аўтар п’ес, камедый, мемуараў, прац па гісторыі Міншчыны.

wikimedia.org

---

24 чэрвеня 1900 года нарадзіўся Кузьма Чорны (Мікалай Раманоўскі).

Беларускі пісьменнік.

Творы Кузьмы Чорнага вылучаюцца эпічнасцю і філасофскім асэнсаваннем рэчаіснасці. Галоўнай рысай творчасці пісьменніка становіцца пільная ўвага да Чалавека, яго душы, думак і пачуццяў, да яго псіхалагічнай сутнасці, людскіх лёсаў і побыту, яскравае адлюстраванне гістарычных падзей сваёй эпохі, сведкам якіх быў празаік.

Некаторыя яго творы інсцэнізаваныя і экранізаваны.

У 1938-1939 утрымліваўся ў турме НКУС.

wikimedia.org

---

24 чэрвеня 1907 года нарадзіўся Язэп Зазекаў

Беларускі пісьменнік, навуковец, педагог.

Кандыдат філалагічных навук. Працаваў намеснікам дырэктара Беластоцкага, Мінскага педінстытутаў, загадчыкам кафедры ў Адэскім універсітэце, дацэнтам БДУ. Аўтар зборнікаў апавяданняў, нарысаў, кніг для дзяцей, прац пра беларускі фальклор. Укладальнік зборнікаў партызанскай творчасці.

Нарадзіўся ў вёсцы Восаў, што на Клічаўшчыне.

bis.nlb.b

---

24 чэрвеня 1941 года Магілёў у сувязі з акупацыяй Мінску стаў да часовай сталіцай БССР.

У пераехала партыйныя функцыянеры. Звозіла абсталяванне з эвакуяваных прадпрыемстваў. З 25 чэрвеня па 14 ліпеня 1941 году з гораду адпраўлена на ўсход Савецкага Саюзу 935 вагонаў з матэрыяльнымі каштоўнасцямі. Пад час эвакуацыі знік Крыж Еўфрасінні Полацкай. Месца знаходжанне беларускай нацыянальнай рэліквіі невядома дагэтуль.

museumhm.by

---

24 чэрвеня 1958 года нарадзіўся Канстанцін Красоўскі.

Дэмограф, доктар геаграфічных навук, прафесар.

Заснавальнік брэсцкай навуковай школы геадэмаграфіі.

Працаваў дэканам геаграфічнага факультэту, першым прарэктарам Брэсцкага дзяржуніверсітэту.

Аўтар больш за 180 навуковых прац па дэмаграфіі, рассяленні насельніцтва і яго структуры, міграцыях.

brsu.by

---

24 чэрвеня 1989 года ў Вільні пачаўся I Устаноўчы з’езд БНФ «Адраджэнне» (24-25 чэрвеня).

Грамадска-палітычнага руху, які стаў самым уплывовым нацыянальным рухам Беларусі канца ХХ – пачатку ХІХ стагоддзяў. На зʼездзе прысутнічала каля 400 дэлегатаў. Правесці паседжанне ў Менску не дазволіў Прэзідыум Вярхоўнага савету БССР.

Зʼезду ў віленскім Палацы прафсаюзаў папярэднічаў Устаноўчы сход беларускага гістарычна-асветнага таварыства памяці ахвяраў сталінізму «Мартыралёг Беларусі» 19 кастрычніка 1988 году. На ім на прапанову Зянона Пазьняка быў утвораны аргкамітэт БНФ «Адраджэньне». 

Прынятая тады праграмная заява дакляравала курс на суверэнітэт Беларусі, дэмакратычныя рэформы, нацыянальнае адраджэнне, абарону правоў чалавека. БНФ станавіўся першай рэальнай альтэрнатывай камуністычнай партыі.

У Вярхоўным Савеце БССР была сфарміравана фракцыя БНФ. А ў 1993 г. створана партыя БНФ.

Структурныя падраздзяленні БНФ існавалі ў гарадах і раёнах краіны, выдаваліся газеты, бюлетэні. У Магілёве выдаваліся газеты «Абуджэнне», «Ратуша» з дадаткамі «Шклоўскія навіны», «Дэмакратычны Бабруйск», «Панарама» (Глуск), «Сумленне» (Асіповічы), «Паходня» (Бялынічы), «Бацькаўшчына» (Бабруйск), «Крычаўскiя навiны», «Край Вашчылы» (Крычаў), «Веснiк Слаўгарада».

Грамадскае аб’яднанне БНФ «Адраджэньне« ліквідаванае 10 лістапада 2021 года Вярхоўным судом Беларусі.

radabnr.org

---

У публікацыі выкарыстаныя матэрыялы з інфармацыйнага рэсурсу “Вікіпедыя”

---